دیواندره
با افزایش مداوم جمعیت ثابت و جمعیت سیار و افزایش خردهفرهنگهای مختلف در شهر و نیز افزایش نیازهای اجتماعی متفاوتی که به موازات این خرده فرهنگها ایجاد میشود وظیفه شهرداری بهعنوان نهادی که نمیخواهد صرفاً خدماتی باشد بلکه نظر دارد اجتماعی عمل نموده و متولی آموزش شهروندان باشد سنگینتر خواهد شد. از آنجا که تمامی تعاملات شهری در فضای شهر صورت میگیرد ضروری است که شهروندان در مورد نحوه تعامل با حوزه شهری مطالبی فرا بگیرند تا بتوانند شهری بهنجار داشته باشند. به این ترتیب شهرداری با تعامل درونسازمانی و برونسازمانی در حوزه خدماترسانی، باید آموزشهای لازم را ارائه داده و با نظام اطلاعرسانی صحیح، شهروندان را به مشارکت با این سازمان سوق دهد. از طریق آموزههای شهروندی این امکان مهیا میشود که شهروندان با شالودههای اصلی شهرداری آشنا و از وظایف شهروندی خود آگاه شوند و بهعنوان شهروند متعهد، با آگاهی کامل، مسئولیت خود را نسبت به جامعه و شهر برعهده گرفته و ابزارهای اصلی مشارکتپذیری را بیاموزند. هدف اصلی آموزشهای شهروندی ، ایجاد مشارکت میان شهروندان جامعه بوده و مهمترین ابزار برای مدیریت شهری موفق، بهرهگیری از مشارکت مردم است که برای رسیدن به این مهم مدیران امورشهری باید بسترسازی کنند. بهعنوان مثال مدیریت خدمات شهری بدون مشارکت گسترده و متشکل مردم، امکانپذیر نخواهد بود. بسیاری از آلودگیهای زیستمحیطی، ناشی از عدمهمکاری و مشارکت مردم یا عدمآشنایی آنها با فرهنگ زندگی شهری است. تجربه ثابت کرده است که آموزش مردم به میزان زیادی میتواند بر رفتار آنها در تولید آلودگیهای زیستمحیطی و بهداشت عمومی مؤثر باشد. نمونه آن در مورد تفکیک زباله است. بهدلیل عدمآگاهی مردم یا بهدلیل عدمسرمایهگذاری در آموزش، روزانه هزاران تن مواد باارزش و قابل بازیافت به همراه زبالههای دیگر نابود میشوند و بر آلودگیهای محیط میافزایند. در حالیکه اگر این آموزشها ارائه شده باشد ما شاهد چنین اتفاقهایی نخواهیم بود. آموزش مردم در تغییر الگوی مصرف آب، تولید فاضلاب، آلودگی هوا و... نیز همین نتایج را میتواند به همراه داشته باشد. درشهر کوچکی همچون شهر دیواندره، ميزان مشاركت شهروندان با مديريت شهري تحت تاثير عواملي چون رضايت، آگاهي، اعتماد و قانون مندي است. به طور كلي متغيرهاي فوق در ايجاد باب مشاركت يا عدم مشاركت بسيار مهم هستند و در اين راستا چند متغير از جمله رضايت شهروندان از عملكرد شهرداري، نوع برخورد كاركنان، آگاهي از ابعاد مشاركت، ايجاد اعتماد متقابل از سوي مديريت شهري براي جذب مشاركت مردم، قانون مندي از سوي شهرداري يا به عبارتي حذف روابط و جايگزيني ضوابط، يكسان نگري و عدم تبعيض بين شهروندان، رعايت حقوق شهروندي احترام به حقوق همه شهروندان باعث بروز فضاي مطمئن مشاركتي مي شود. عمده ترين عامل تأمين مشاركت، آگاهي و علاقه مردم و حاكميت فرهنگ تعليم و همياري در جامعه است . تا زماني كه نتوان مردم را به اين باور و يقين كشاند كه با مشاركت، تعاون و همياري، مي توان به جامعه اي مرفه تر و سعادتمند دست يافت و تا زماني كه نتوان فرهنگ خود محوري و خودپسندي را در جامعه از ميان برداشت، تأمين مشاركت مردم امكان پذير نخواهد بود. مشاركت مردم و به خصوص نسل جوان و تحصيل كرده در چنين تشكل هايي نشانگر پايه ريزي يك جامعه مردم سالارانه يا مدني است و در آينده باعث تحولات عميق و شگرفي در تمام ابعاد جامعه مي شود. به طور كلي سه متغير اعتماد، آگاهي و رضايت از جايگاه ويژه اي در مشاركت اجتماعي شهروندان برخوردارند. اين سه عامل ياد شده در بروز مشاركت شهروندان به صورت يك فرمول جهاني اثبات شده است. رابرت پانتام در كتاب دموكراسي و دولت هاي مدني، نقش متغير اجتماعي را در توسعه مندي و مشاركت هاي مدني جامعه ايتاليا مهم مي داند. جيمز كلمن در كتاب بنيادهاي نظريه اجتماعي نقش اعتماد را در بروز رفتارهاي اجتماعي بسيار موثر و عامل اصلي اين مهم مي داند. در پايان لازم است نكات ذیل نيز در اين خصوص مطرح شود: 1) تقويت مباني سياست گذاري در راستاي توسعه مشاركت هاي عمومي در تصميم گيري ها و برنامه ريزي هاي توسعه اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي . 2) افزايش ميزان رضايت مردم از خدمات شهري با توسعه اماكن رفاهي، تفريحي و فرهنگي مثل پارك ها، سينماها، خانه هاي فرهنگ و ... و توسعه خدمات آموزشي كه مي تواند باعث افزايش مشاركت گردد. 3) وسايل ارتباط جمعي به خصوص تلويزيون از جمله عوامل مهمي هستند كه در ايجاد روحيه مشاركت در مردم موثرند و مي توانند با تحريك و تحرك رواني مردم و ايجاد فضاي همدلي باعث افزايش مشاركت اجتماعي شهروندان گردد. 4) برنامه ريزي براي جلب مشاركت شهروندان بايستي از طريق دستگاه هاي دولتي و مديريتي بر مبناي نيازهاي واقعي مردم در راستاي اهداف قابل دستيابي باشد. 5) با توجه به اينكه رابطه سكونت و مشاركت بسيار مهم است و هر چه فرد در يك محل بيشتر ساكن باشد مشاركت بيشتري در امور شهري دارد بايد با يك برنامه ريزي مناسب زمينه را براي مشاركت شهروندان با سابقه سكونت بيشتر فراهم كرد.
نظرات شما عزیزان: